Sadists, child killers, rapists

Told by B. Mark

in: Dos blut ruft tsu nekome!, pp. 57–64.

This happened on one of the first days of the murderous attack from the German planes on the almost unprotected city of Warsaw – in the first days of the month of September 1939.

By chance I found myself in the neighborhood Żoliborz around the school of the streetcar workers’ union.

The air was pierced by the heart-rending shouting of sirenes. The approaching of German planes were announced.

This time, they targeted the beautifully built neighborhood of Żoliborz. Seven bombers with yellow swastika on their snooty tails dropped frank and free incendiary and fougasse bombs on top of the residences of peaceful and unprotected workers, employees, and clerks.

I hid in a gateway and suddenly heard a deafening bursting detonation. Pieces of violet fire sparkled in front of my eyes, and soon an enormous cloud of smoke arose. On the other side, on the school of the streetcar workers’ union, a fougasse bomb was thrown. Children ran out of the collapsing building – disconcerted, tearful, bloody. The children ran together in one direction.

Meanwhile, several planes descended. And there, they are already flying over the heads of the children. And something happened

that freezes the blood in one’s veins. The German murderers, who saw the escaping children very well from the short distance that separated them from the earth, looked out from their seats in the planes, aimed their machine guns at the compressed group of children, flew back and forth, hailed the children with hundreds of murderous blows.

The flight of the air-murderers hovering back and forth over the group of the dozens of children lasted for ten minutes – this was sufficient to have each and every child lying in puddles of blood in the middle of the street.

On the street, some grown-ups were running as well while the German planes were descending. The Hitlerite bandits avoided the grown-ups, however, and deliberately shot at the children.

***

My wife went to bring water from the well: the pipes were destroyed by the bombs of the enemies. The well was located on the Catholic cemetery in the neighborhood of Powązki on Yablonska Street.

At the well, an enormous queue of women was standing, each one with a bucket, with a cups, with teapots.

An air raid occurred. The women hugged one another and looked up into the sky with frightened eyes. Suddenly, a heart-rending wailing broke out. Five German planes descended very low over the cemetery. The women started to frantically run to all sides, looking for protection in the bushes, between the graves. But planes were flying close over their heads and shot directly at the women with machine guns. In this way, at the right side from the place where my wife was standing, a woman fell from a bullet. From the left side, a plane descended so low so that the murderous pilot hit the head of an elderly woman with a wing and killed her on the spot.

After the Fascist army invaded Warsaw, some of their pilots bragged: We didn’t even let them scoop water on the cemetery in Powązki!

At that time at the well, several dozen womendied.

***

All of these troubles was nothing against what the National Socialist pimps and murderers did later on.

Whoever got away with a one-day work-assignment of tearing out stones from the cobblestone pavement on the street, or of carrying water to the horses, or of cleaning toilets with the hands and thereby catching some dry blows was a lucky one. Whoever got out alive from under the predatory claws, which took off the shoes, clothes, coat in the middle of the street, may recite goyml 1Note 1 : blessing recited in the synagogue after escaping a great danger.. Whoever was dragged out off his home to go to work to the Sejm2Note 2 : Polish Parliament., would say goodbye to their wife and children anticipating that he won’t be coming back home again.

The large building of the Sejm on Wiejska Street was partly destroyed from the bombs of the enemy. The Germans dragged there whole groups of Warsaw residents for them to clean up the building.

Through small streets off the beaten paths, I went to my acquaintance L.Sh., the head of the publishing house Tomor. He lived on Leszno Street. The whole time, I tried to avoid bumping into German soldiers face-to-face. Unfortunately, two German soldiers armed with rifles were standing directly in front of the yard of my acquaintance as if they had suddenly grown out of the earth.

They did not say anything to me, only one of them called me over with his finger. I walked over.

Your profession? – he asked me.

I did not tell him, of course, that I am a writer.

A teacher, I said.

If so, you will be going with the group designated to work in the Sejm, – the German said. There you will elevate your pedagogical qualifications, he added with a poisonous smile.

For a moment, I stood there confused. The German gave the order 3Note 3 : not clear. Forward March! and gave my behind the tip of his boot.

I was led to the neighboring Smotshe Street where a large group of people was already standing – in rows of two.

Among them, I also saw my acquaintance – the journalist Sh. G. A few minutes later, we were escorted to Wiejska Street inside the Sejm.

In the large corridor of the Sejm, in the so-called 4Note 4 : lobby of a legislative building., we were assembled and an officer, a young one, approximately twenty three or twenty four years old, held a speech in front of us about the work regulations. The content of the speech was roughly as follows:

– We, the Germans, will teach you how to work. Throughout the working time you will have to be standing bend over. If you straighten your back, if you look around, if you interrupt your work, you will receive the hardest punishment – from punches to execution on the spot. You will be working until the evening. Food will not be provided. Before you go home, everyone will get a sip of water so you won’t be thirsty. During the working hours, German soldier might come in and shout: Heil Hitler! – As soon as you hear this, you have to drop, fall with your face to the floor and immediately move again, get up and cry out: Heil Hitler!, and then fall to the floor again; after that, you have to get up and get back to work.

We had to clean up the lobby of the Sejm – taking out pieces of chalk, broken glass, dirt. We were afraid to straighten our backs and look around. Our backs hurt really bad. Suddenly, we heard a shot right beside us. Several straightened their backs out of fear and looked around. Soon enough, a second and third shot was heard. Two men were shot dead because they straightened their backs and looked around. This is why, no one of us could really know, what was going on around us. Only the next day I learned that my acquaintance, the journalist Sh. G., got out as a cripple. For one second, he rested and wiped away the sweat with his sleeve and immediately a bandit of the SS men came up to him and hit him with a whip directly at his eyes. Sh. G. wears glasses – the spectacles glasses burst and a piece of glass went into his eye. And in this way, bloody and weakened, he had to carry bricks and dirt.

There was no end to the Heil Hitler. Every few minutes, another soldier came in and yelled the verse. We had to immediately throw ourselves to the floor, on the pointed pieces of brick and

pointed bundles of wires. My face turned red, smeared with blood and dirt, my hands – black pieces of congealed blood. Since not everyone replied Heil Hitler as we were supposed to, the Germans came up with a special punishment for us. While we were standing like that bent over and worked almost unconsciously, they pierced us from behind with spears and bayonets – to turn around, as mentioned, meant to catch a bullet in your head on the spot.

Many lost consciousness and fell. What happened to them, I don’t know.

Night fell. The young officer came in again. He commanded us to stop working and to get into several rows.

– Now, you will get a drink of water. You should freshen up after work – he said.

Our palates were dry and really dried up like pieces of hard leather. Close to fainting and bloody, we were standing there in our ripped clothes and waited for the little bit of water.

The officer stood there with a sincere and solemn look on his face. Several dozen SS men came in. No water was brought to us. The officer ordered us to sit down for a moment on the floor, hardly standing up anyways on our bended knees. He ordered that we lift our heads up and open our mouths. Then he gave a sign to the SS men. SS men came up to groups of three, unbuttoned their trousers, and pissed directly into our mouths.

We started to choke, throw up, spit. Then the German took out revolvers and threatened to shoot anyone who would not swallow the pure Aryan urine. After that we were ordered to say: Thank you very much far the fresh drink!

At the end, the officer gave another speech that in this way we will learn how to work, that every one of us has to work. Finally, he announced that we are released and can run home – yes, run! He prohibited us to walk, – only to run. Since it was already late at night, after 7pm – i.e. already

after the point, when we were allowed to be outside on the street, one of us turned to the officer asking for a piece of paper, some form of permit, so we wouldn’t run into trouble on our way home. The officer got really angry, took out his revolver and ordered us to immediately run home – if not, he will shoot everyone on the spot.

The distance from Wiejska Street to our neighborhood is several kilometers.

So we ran. Patrols shot after us. Who got killed amidst this nighttime shooting, I don’t know.

***

In the first nights of their rule in Warsaw, the wild, drunk Fascist started to rape young girls. To the bookkeeper Popover, where I lived as a subletter, an elderly Polish woman came, an acquaintance, who lived at the very end of Marshalkovska Street, and she told us under bitter tears how drunken Germans raped her two daughters and several other daughters of her neighbors.

A group of Hitlerites entered the apartment and ordered all elderly residents to leave the apartment immediately. The two young girls, one 20 years old and the other 17 years old, were ordered to stay. They tore off all the clothes from the girls and one after the other committed acts of violence against them. The desperate cries from the unfortunate girls mixed with loud laughter of the Hitlerites. In order to scare off the neighbors so that they won’t run out of their apartments and make a scene, the Hitlerites shot into the air several times.

After they had raped the girls, the Hitlerite animals took away all women’s clothes, from the blouses to the coats, so that the girls had to remain laying naked. Before they left, they announced that they will come again tomorrow evening and that the house should supply several fresh girls for them.

On the next day, all girls and young women of the house hid somewhere. The Hitlerite rapists came. They got really angry when they did not meet any young women. They took out the two eldest residents

of the building and they dragged them away to the SS drumhead court-martial which usually tries cases every other day. The two elderly women were charged with resisting the decrees of the German power. Both of them were sent away deep into Germany somewhere.

***

At first, the Hitlerites snapped up for work only men. Soon enough, they started to catch women as well. Once – in the middle of October – my sister-in-law Perl L. (she lived on Nizko Street), a young thirty three year old woman, was among those who got caught.

A group of caught women – for most part young women – were led into a large shared apartment of Hitlerites. They were ordered to clean up the apartment, to do the laundry and to darn the socks.

The Hitlerite youth started to insult the women in a mean refined way.

My sister-in-law together with several others was led into a large room and ordered to clean the floor. They were not given any rags to clean with, instead they were ordered to take off their underwear and clean the floor with it. The women had to undress in the presence of the Hitlerite scoundrels. The young Hitlerites stood there and made professional, cynical remarks about the women’s uncovered limbs just like experienced pimps.

The women put on the dresses on their naked bodies and started to clean the floor with their underwear.

After several minutes, they received the order to lift up the dresses over their bellies during the work. The degenerate person in charge provided a explanation for his command: We will teach you how to work in a cultured manner. When you rub a floor, you have to take good care of your dress.

The horrific torture commenced only now. Every few minutes, new scoundrels came in in a soldier’s uniform and threw a woman to the floor, into the dirty water. Pointing the revolver at her, they ordered them to lift their legs, shone into their vaginas with little electric lamps and

threatened that, if the women would not let themselves be examined, they will be raped.

After the cleaning of the floor was done, the women were forced to put on their bodies the sopping wet, dirty and muddy rags of underwear.

With even more impudence and brutality, the Hitlerite scoundrels carried out inspections of women at the German-Soviet border.

Hundreds of thousands of warrefugees from the German-Polish war ran away from Hitler to the new Soviet border.

My wife was among the refugees (at that time, I was already in Soviet Białystok).

At the border, the Hitlerites carried out an inspection – men and women separate from one another.

The border inspection of women was one of the most horrific inventions of the Hitlerite rapists.

They ordered the women to get naked in the middle of a field in front of the eyes of thousands of passer-bys. The Hitlerite border guard, of course, saw that the women did not have anything on them. Nonetheless, he groped about the naked women brutally and cynically and handed them over in the hands of a second soldier.

At the end, the main procedure took place. Every naked woman had to go to an officer, open her legs and bend over. The officer shone into her vagina with a little electric lamp and turned a stick inside ostensibly looking for diamonds or forbidden documents.

This happened on October 20, 1939, on an open field in front of the eyes of thousands of people – at the German border close to Małkin.

סאַדיסטן, קינדער־מערדער,

פֿרויען־שענדער

דערצײלט פֿון ב. מאַרק

אין: דאָס בלוט רופֿט צו נקמה!: װאָס געליטענע דערצײלן װעגן די פֿאַשיסטישע אַכזריות אינעם אָקופּירטן פּוילן, געזאַמלט און צונויפֿגעשטעלט פֿון ל. קװיטקאָ, י. נוסינאָװ און י. קאַצנעלסאָן; פֿאָרװאָרט: שאַכנע עפּשטײן (מאָסקװע: דער עמעס, 1941), 57–64

דאָס איז געװען אין אײנעם פֿון די ערשטע טעג פֿון דעם מערדערישן אָנגריף פֿון די דײַטשישע אַעראָפּלאַנען אויף דער כּמעט שוצלאָזער שטאָט װאַרשע – אין די ערשטע טעג פֿון סעפּטעמבער חודש 1939.

איך האָב זיך דעמלט צופֿעליק געפֿונען אין דעם קװאַרטאַל זשאָליבאָזש אַרום דער שול פֿון דעם טראַמװײַ־אַרבעטער־פֿאַרײן.

די לופֿט איז דורכגעריסן געװאָרן פֿונעם יאָמערלעכן סירענע־געשרײ. עס איז אָנגעזאָגט געװאָרן אַן אָנפֿלי פֿון דײַטשישע אַעראָפּלאַנען.

דאָס מאָל האָבן זײ זיך אַ לאָז געטאָן אויפֿן שײן־געבויטן זשאָליבאָזשער קװאַרטאַל. זיבן באָמבאַרדירער מיט געלע האַקנקרײצן אויף די פֿאַרריסענע װײדלען האָבן פֿראַנק און פֿרײַ געװאָרפֿן צינד–און פֿוגאַס־באָמבעס אויף די װוין־ערטער פֿון פֿרידלעכע און שוצלאָזע אַרבעטער, אָנגעשטעלטע און באַאַמטע.

איך האָב זיך באַהאַלטן אין אַ טויער און האָב דערהערט מיטאַמאָל אַ פֿאַרטויבנדיקן דעפּלאַצנדיקן קנאַל. שטיקער פֿיִאָלעט־פֿײַער האָבן אַ בליאַסק געטאָן פֿאַר מײַנע אויגן, און באַלד האָט זיך אויפֿגעהויבן אַ ריזיקער קנויל רויך. אַנטקעגן, אין דער שול פֿון דעם טראַמװײַ־אַרבעטער־פֿאַרײן, איז אַראָפּגעשלײַדערט געװאָרן אַ פֿוגאַס־באָמבע. פֿון דער אײַנפֿאַלנדיקער געבײַדע זײַנען אַרויסגעלאָפֿן קינדער – צעטומלטע, פֿאַרװײנטע, פֿאַרבלוטיקטע. די קינדער זײַנען געלאָפֿן צוזאַמען אין אײן ריכטונג.

ערװײַל האָבן זיך עטלעכע אַעראָפּלאַנען אַראָפּגעלאָזט. אָט פֿליִען זײ שוין איבער די קעפּ פֿון די קינדער. און עס איז געשען אַזוינס,

װאָס מאַכט גליװערן דאָס בלוט אין די אָדערן. די דײַטשישע רוצחים, װעלכע האָבן פֿון דעם קורצן מהלך, װאָס האָט זײ אָפּגעטײלט פֿון דער ערד, גוט געזען די אַנטלויפֿנדיקע קינדער, האָבן זיך אַרויסגעבויגן פֿון זײערע געזעסן אין די אַעראָפּלאַנען, אָנגעשטעלט אויף דער צונויפֿגעפּרעסטער גרופּע קינדער זײערע קוילנװאַרפֿער און, פֿליִענדיק הין און צוריק, באַהאָגלט די קינדער מיט הונדערטער מערדערלעכע שאָסן.

דער פֿלי פֿון די לופֿט־רוצחים אַהין און צוריק איבער דער גרופּע פֿון די עטלעכע צענדליק קינדער האָט געדויערט אַ צען מינוט – דאָס איז געװען גענוג, אַז אַלע קינדער אָן אויסנאַם זאָלן בלײַבן ליגן אין קאַלוזשעס בלוט אויף דער מיט גאַס.

אויף דער גאַס זײַנען בעתן אַראָפּלאָזן זיך פֿון די דײַטשישע אַעראָפּלאַנען געלאָפֿן אַ סך דערװאַקסענע מענטשן. די היטלערישע באַנדיטן האָבן אָבער אויסגעמיטן די דערװאַקסענע און בכּיװן געשאָסן אין די קינדער.

***

מײַן פֿרוי איז געגאַנגען ברענגען װאַסער פֿון אַ ברונעם: די װאַסערלײטונג איז צעשטערט געװאָרן דורך פֿײַנטלעכע באָמבעס. דער ברונעם האָט זיך געפֿונען אויפֿן קאַטוילישן בית־עולם אין דעם קװאַרטאַל פּאָװאָנזעק אויף יאַבלאָנסקער גאַס.

בײַם ברונעם איז געשטאַנען אַ ריזיקע רײ פֿרויען, יעדע פֿרוי מיט אַן עמער, מיט אַ טעפּל, מיט אַ טשײַניק.

אויף דער שטאָט איז פֿאָרגעקומען אַן אָנפֿלי. די פֿרויען האָבן זיך צוגעטוליעט אײנע צו דער צװײטער און מיט שרעק־אָנגעגאָסענע אויגן געקוקט אין הימל. מיטאַמאָל איז אויסגעבראָכן אַ יאָמערלעכע יללה. איבערן בית־עולם האָבן זיך אַראָפּגעלאָזן גאַנץ נידעריק פֿינף דײַטשישע אַעראָפּלאַנען. די פֿרויען האָבן גענומען װי משוגענע לויפֿן אין אַלע זײַטן, געזוכט שוץ אין די קוסטעס, צװישן קבֿרים. די אַעראָפּלאַנען זײַנען אָבער געפֿלויגן ממש איבער די קעפּ און געשאָסן גלײַך אין די פֿרויען פֿון קוילנװאַרפֿער. אָט איז רעכטס פֿונעם אָרט, װוּ מײַן װײַב איז געשטאַנען, אײנע אַ פֿרוי שוין געפֿאַלן פֿון אַ קויל. פֿון לינקס האָט זיך אַן אַעראָפּלאַן אַראָפּגעלאָזט אַזוי נידעריק, אַז דער רוצחישער פֿליִער האָט מיט אַ פֿליגל אַ קלאַפּ געטאָן אַן עלטערער פֿרוי אין קאָפּ און זי אַװעקגעלײגט אויפֿן אָרט.

נאָך דעם, װי די פֿאַשיסטישע אַרמײ איז אַרײַן אין װאַרשע, האָבן זיך אײניקע פֿליִער זײערע באַרימט: מיר האָבן אויפֿן פּאָװאָנזקער בית־עולם טאַקע ניט געלאָזט שעפּן קײן װאַסער!

בײַם ברונעם זײַנען דעמלט אומגעקומען עטלעכע צענדליק פֿרויען.

***

די אַלע צרות זײַנען אָבער געװען אַ קינדער־שפּיל קעגן דעם, װאָס די נאַציאָנאַל־סאָציאַליסטישע אַלפֿאָנסן און רוצחים האָבן אָפּגעטאָן שפּעטער.

װער עס איז אָפּגעקומען מיט אײנטאָגיקער אַרבעט בײַ רײַסן שטײנער פֿון ברוק אויף דער גאַס, אָדער מיט טראָגן װאַסער פֿאַר די פֿערד, אָדער מיט רײניקן קלאָזעטן מיט די הענט און דערבײַ אַרײַנגעכאַפּט אַ פּאָר טרוקענע קלעפּ, איז געװען אַ גליקלעכער. װער עס איז אַרויס מיטן לעבן פֿון אונטער די רויבערישן לאַפּעס, װאָס האָבן אין מיטן גאַס אַראָפּגעשלעפּט די שיך, די מלבושים, דעם מאַנטל, האָט געמעגט בענטשן גומל. װעמען מע האָט אָבער אַרויסגעשלעפּט פֿון שטוב צו גײן אַרבעטן אין סײם, דער פֿלעגט זיך אָפּגעזעגענען מיט װײַב און קינדער אויף ניט צוריקקומען אַהײם.

די גרויסע געבײַדע פֿון סײם אויף װיעיסקע גאַס איז געװען טײלװײַז צעשטערט דורך די פֿײַנטלעכע באָמבעס. די דײַטשן האָבן אַהין געשלעפּט גאַנצע פּאַרטיעס װאַרשעװער אײַנװוינער אויף אָפּצורײניקן די געבײַדע.

איך בין דורך זײַטיקע געסעלעך געגאַנגען צו מײַן באַקאַנטן ל.ש., דעם אָנפֿירער פֿונעם פֿאַרלאַג טאָמאָר. ער האָט געװוינט אויף לעשנאָ־גאַס. איך האָב זיך די גאַנצע צײַט אויסגעהיט פֿון צו טרעפֿן זיך אויג אויף אויג מיט דײַטשישע זעלנער. צום שלימזל זײַנען פּונקט פֿאַרן הויף פֿון מײַן באַקאַנטן װי פֿון אונטער דער ערד אויסגעװאַקסן צװײ דײַטשישע זעלנער, באַװאָפֿנטע מיט ביקסן.

זײ האָבן צו מיר גאָרנישט געזאָגט, נאָר אײנער פֿון זײ האָט מיך צוגערופֿן מיט אַ פֿינגער. איך בין צוגעגאַנגען.

– דײַן פּראָפֿעסיע? – האָט ער מיך געפֿרעגט.

איך האָב נאַטירלעך ניט געענטפֿערט, אַז איך בין אַ ליטעראַט.

– אַ לערער – האָב איך געזאָגט.

– אויב אַזוי, װעסטו גײן מיט דער פּאַרטיע, װאָס װעט אַרבעטן אין סײם, – האָט געזאָגט דער דײַטש, – װעסט דאָרט העכערן די פּעדאַגאָגישע קװאַליפֿיקאַציע – האָט ער צוגעגעבן מיט אַ גיפֿטיק שמײכעלע.

איך בין געשטאַנען אַ רגע צעמישט. דער דײַטש האָט געגעבן אַ ריטש: אַב מאַרש! – און מיר דערלאַנגט מיטן שטיװל־שנאָבל אַ זעץ אין הינטן.

מ'האָט מיך צוגעפֿירט צו דער שכנישער סמאָטשע־גאַס, װוּ עס איז שוין געשטאַנען אַ לאַנגע פּאַרטיע מענטשן – אין רײען צו צװײ.

צװישן זײ האָב איך דערזען מײַן באַקאַנטן – דעם זשורנאַליסט ש.ג. אין עטלעכע מינוט אַרום האָט מען אונדז אָפּגעפֿירט אויף װיעיסקע גאַס אין סײם אַרײַן.

אין דעם גרויסן סײם־קאָרידאָר, אין די אַזוי גערופֿענע קולואַרן, האָט מען אונדז אויסגעשטעלט, און אַן אָפֿיציר, אַ יונגער, פֿון אַ יאָר דרײַ – פֿיר און צװאַנציק, האָט פֿאַר אונדז געהאַלטן אַ רעדע װעגן דעם רעגלאַמענט פֿון דער אַרבעט. דער אינהאַלט פֿון דער רעדע איז לפֿי־ערך געװען אַזאַ:

– מיר, דײַטשן, װעלן אײַך אויסלערנען אַרבעטן. די גאַנצע צײַט פֿון דער אַרבעט מוזט איר שטײן געבויגן. פֿאַר אויסגלײַכן דעם רוקן, פֿאַר אומקוקן זיך, פֿאַר איבעררײַסן די אַרבעט קומט די האַרבסטע שטראָף – פֿון קלעפּ ביז דערשיסן אויפֿן אָרט אײַנשליסלעך. אַרבעטן װעט איר ביז אָװנט. עסן װעט איר ניט באַקומען. פֿאַרן גײן אַהײם װעט איטלעכער באַקומען אַ טרונק װאַסער, כּדי איר זאָלט ניט זײַן דאָרשטיק. אין מיטן דער אַרבעט קאָנען אַרײַנקומען דײַטשישע זעלנער און אויסרופֿן: הײַל היטלער! – איז װי נאָר מע דערהערט דאָס, מוז מען פֿאַלן, אויסציִען זיך מיטן פּנים צו דער ערד און באַלד זיך אַ ריס טאָן פֿון אָרט, אויפֿשטײן און אויסשרײַען הײַל היטלער!, און װידער פֿאַלן צו דער ערד; דערנאָך דאַרף מען אויפֿשטײן און װײַטער אַרבעטן.

מיר האָבן געמוזט אויסרײניקן די סײם־קולואַרן – אַװעקנעמען שטיקער קאַלך, צעפּיצלט גלאָז, שמוץ. מע האָט מורא געהאַט זיך אויסצוגלײַכן און אומקוקען. די רוקנס האָבן שרעקלעך װײ געטאָן. מיטאַמאָל האָבן מיר דערהערט אַ שאָס האַרט לעבן אונדז. עטלעכע האָבן זיך פֿון שרעק אויסגעלגלײַכט און אומגעקוקט. איז באַלד געפֿאַלן אַ צװײטער שאָס און אַ דריטער. צװײ מענטשן זײַנען דערשאָסן געװאָרן פֿאַר זיך אויסגלײַכן אונ אַרומקוקן זיך. אַזוי אַרום האָט קײנער פֿון אונדז ניט געקאָנט װיסן, װאָס עס טוט זיך אַרום אים. ערשט אויף מאָרגן האָב איך זיך דערװוּסט, אַז מײַן באַקאַנטער, דער זשורנאַליסט ש.ג., איז אַרויס אַ קאַליקע. ער האָט זיך אַ רגע אָפּגערוט און אָפּגעװישט מיטן אַרבל דעם שװײס, איז תּיכּף צו אים צו אַ באַנדיט פֿון די שטורמיסטן און דערלאַנגט מיט אַ נאַהײַקע גלײַך אין די אויגן אַרײַן. ש.ג. טראָגט ברילן – די גלעזער האָבן זיך צעבראָכן, און אַ שטיק גלאָז איז אים אַרײַן אין אויג. און אַזוי האָט ער געמוזט, אַ צעבלוטיקטער און אַ פֿאַרחלשטער, שלעפּן ציגל און מיסט.

צום הײַל היטלער האָט ניט גענומען קײן סוף. יעדע פּאָר מינוט איז אַרײַן אַן אַנדער זעלנער און אויסגערופֿן דעם פּסוק. מיר האָבן גלײַך געמוזט װאַרפֿן זיך אויף דער ערד, אויף די שפּיציקע שטיקער ציגל און

שטעכיקע בינטלעך דראָט. דאָס פּנים איז מיר געװאָרן אָנגעלאָפֿן, אויסגעשמירט אין בלוט און מיסט, די הענט – שטיקער שװאַרץ פֿאַרגליװערט בלוט. אַזוי װי ניט אַלע האָבן געענטפֿערט װי עס באַדאַרף צו זײַן הײַל היטלער, האָט מען פֿאַר אונדז אויסגעטראַכט אַ ספּעציעלע פּײַניקונג. בשעת מיר זײַנען געשטאַנען אַזוי אײַנגעבויגן און געאַרבעט האַלב־פֿאַרחלשטע, האָט מען אונדז פֿון הינטן געשטאָכן מיט שפּיזן און באַגנעטן – אומקוקן זיך האָט, װי באַװוּסט, געשמעקט מיט כאַפּן אויפֿן אָרט אַ קויל אין קאָפּ.

עטלעכע זײַנען אַװעקגעפֿאַלן אין חלשות. װאָס איז מיט זײ געװאָרן, װײס איך ניט.

עס איז צוגעפֿאַלן די נאַכט. עס איז װידער אַרײַנגעקומען דער יונגער אָפֿיצער. ער האָט געהײסן אָפּשטעלן די אַרבעט און זיך אויסשטעלן אין עטלעכע רײען.

– איצט װעט איר בעקומען יעדער אײנער אַ טרונק װאַסער. איר זאָלט זיך אָפּפֿרישן נאָך דער אַרבעט – האָט ער געזאָגט.

די גומענס זײַנען בײַ אונדז טרוקן געװען און ממש אײַנגעדאַרט, װי שטיקער האַרטע לעדער. האַלב־פֿאַרחלשטע און פֿאַרבלוטיקטע, זײַנען מיר אין די צעפֿליקטע מלבושים געשטאַנען און געװאַרט אויפֿן ביסל װאַסער.

דער אָפֿיצער איז געשטאַנען מיט אַן ערנסטער און פֿײַערלעכער מינע. עס זײַנען אַרײַנגעקומען עטלעכע צענדליק שטורעם־שטאַפֿעטיסטן. קײן װאַסער האָט מען ניט אַרײַנגעבראַכט. דער אָפֿיצער האָט באַפֿוילן, מיר זאָלן זיך צוזעצן אויף דער ערד, האַלב־הענגענדיק אויף די אײַנגעבויגענע קני. די קעפּ האָט ער געהײסן פֿאַררײַסן אין דער הײך און עפֿענען די מײַלער. דעמלט האָט ער געגעבן אַ צײכן די שטורעם־שטאַפֿעטיסטן. צו יעדע דרײַ מענטשן פֿון אונדז איז צוגעקומען אַ שטורעם־שטאַפֿעטיסט, צעשפּיליעט די הויזן און אַרײַנגעפֿישט גלײַך אין מויל אַרײַן.

מיר האָבן זיך גענומען שטיקן, ברעכן, שפּײַען. דעמלט האָבן די דײַטשן אַרויסגעכאַפּט רעװאָלװערן און געדראָט צו דערשיסן יעדן אײנעם, װאָס װעט ניט אַראָפּשלינגען די רײן־אַרישע השתּנה. נאָך דעם האָט מען אונדז געהײסן זאָגן: דאַנקע שײן פֿאַרן פֿרישן טרונק!

צום שלוס האָט דער אָפֿיצער װידער געהאַלטן אַ רעדע, אַז אָט אַזוי װעלן מיר זיך אויסלערנען אַרבעטן, אַז יעדער אײנער מוז אַרבעטן. ענדלעך האָט ער דערקלערט, אַז מיר זײַנען פֿרײַ און מעגן לויפֿן אַהײם – יאָ, לויפֿן! גײן האָט ער אונדז פֿאַרבאָטן, – נאָר לויפֿן. אַזוי װי ס'איז שוין געװען שפּעט אין אָװנט, נאָך זיבן אַ זײגער – ד.ה. שוין

נאָכן טערמין, װען מע מעג אַרויסגײן אין גאַס, האָט אײנער זיך געװענדט צום אָפֿיצער נאָך אַ שטיקל פּאַפּיר, אַ צײַגעניש, מע זאָל אונדז אויפֿן װעג ניט טשעפּען. דער אָפֿיצער האָט זיך שרעקלעך צעקאָכט, אַרויסגעכאַפּט דעם רעװאָלװער און געהײסן די מינוט לויפֿן אַהײם – אַז ניט, שיסט ער אויפֿן אָרט.

פֿון װיעיסקע גאַס ביז אונדזער קװאַרטאַל איז אַ שײנע פּאָר קילאָמעטער.

זײַנען מיר געלאָפֿן. פּאַטרולן האָבן אונדז נאָכגעשאָסן. װער עס איז בעת דער נאַכט־שיסערײַ אומגעקומען, װײס איך ניט.

***

באַלד די ערשטע נעכט פֿון זײער ממשלה אין װאַרשע האָבן די צעװילדעװעטע, אָנגעשיכּורטע פֿאַשיסטן אָנגעהויבן פֿאַרגװאַלדיקן יונגע מײדלעך. צום בוכהאַלטער פּאָפּאָװער, בײַ װעלכן איך האָב געװוינט אַלס סובלאָקאַטאָר, איז געקומען אַן עלטערע פּוילישע פֿרוי, אַ באַקאַנטע, װאָס האָט געװוינט אויפֿן סאַמע עק פֿון מאַרשאַלקאָװסקע גאַס, און מיט ביטערע טרערן דערצײלט, װי אַזוי שיכּורע דײַטשן האָבן פֿאַרגװאַלדיקט אירע צװײ טעכטער און עטלעכע מײדלעך פֿון שכנים.

אַ גרופּע היטלעריסטן איז אַרײַן אין װוינונג און געהײסן אַלע עלטערע אײַנװוינער תּיכּף פֿאַרלאָזן די דירה. די צװײ יונגע מײדלעך, אײנע פֿון צװאַנציק יאָר, די צװײטע פֿון זיבעצן יאָר, האָבן זײ געהײסן בלײַבן. זײ האָבן פֿון די מײדלעך אַלץ אַראָפּגעריסן, און אײנער נאָכן צװײטן באַגאַנגען איבער זײ גװאַלדטאַטן. די פֿאַרצװײפֿלטע געשרײען פֿון די אומגליקלעכע מײדלעך האָבן זיך אויסגעמישט מיט הילכיקע געלעכטערס פֿון די היטלעריסטן. כּדי אָפּצושרעקן די שכנים, זײ זאָלן ניט אַרויסלויפֿן פֿון די װוינונגען און ניט מאַכן קײן טומל, האָבן די היטלעריסטן עטלעכע מאָל אויסגעשאָסן אין דער לופֿטן.

נאָכן פֿאַרגװאַלדיקן די מײדלעך האָבן די היטלערישע חיות צוגענומען פֿון שטוב אַלע פֿרויען־מלבושים, פֿון די העמדער ביז די מאַנטלען, כּדי די מײדלעך זאָלן בכּלל מוזן בלײַבן ליגן נאַקעט. פֿאַרן אַװעקגײן האָבן זײ אָנגעזאָגט, אַז מאָרגן אין אָװנט װעלן זײ װײַטער קומען און אַז דאָס הויז זאָל זײ אויף מאָרגן צושטעלן פֿרישע עטלעכע מײדלעך.

אויף מאָרגן האָבן זיך אַלע מײדלעך און יונגע װײַבלעך פֿונעם הויז אויסבאַהאַלטן. די היטלערישע פֿרויען־שענדער זײַנען געקומען. זײ זײַנען געװאָרן שרעקלעך אויפֿגעבראַכט, װען זײ האָבן ניט געטראָפֿן קײן יונגע פֿרויען. זײ האָבן אַרויסגענומען די צװײ עלטסטע אײַנװוינער

פֿון הויז און זײ אַװעקגעשלעפּט צום שטאַנד־געריכט פֿון די שטורמיסטן, װאָס פֿלעגט מישפּטן אַ קײַלעכדיקן מעסלעס. די צװײ אַלטיטשקע האָט מען באַשולדיקט אין קעגנשטעלן זיך די פֿאַראָרדענונגען פֿון דער דײַטשישער מאַכט. זײ זײַנען בײדע אַװעקגעשיקט געװאָרן אין טיף דײַטשלאַנד.

***

לכתּחילה האָבן די היטלעריסטן געכאַפּט אויף אַרבעט נאָר מענער. דערנאָך האָבן זײ אָנגעהויבן כאַפּן אויך פֿרויען. צװישן די געכאַפּטע האָט זיך אײנמאָל – אין מיטן חודש אָקטאָבער – געפֿונען אויך מײַן שװעגערין פּערל ל. (געװוינט אויף ניזקע גאַס), אַ יונגע פֿרוי פֿון אַ יאָר דרײַ און דרײַסיק.

אַ גרופּע געכאַפּטע פֿרויען – מײנסטנס יונגע – האָט מען אַרײַנגעפֿירט אין אַ גרויסער צוזאַמענװוינונג פֿון היטלעריסטן. מע האָט זײ געהײסן רײן מאַכן די װוינונגען, אַויסװאַשן די שמוציקע װעש און פֿאַרצירעװען שקאַרפּעטקעס.

די היטלעריסטישע יוגנען האָבן זיך גענומען אויף אַ געמײנעם ראַפֿינירטן אופֿן אַיזדיעקעװען איבער פֿרויען.

מײַן שװעגערין מיט נאָך עטלעכע האָט מען אַרײַנגעפֿירט אין אַ גרויסן צימער און געהײסן װאַשן די פּאָדלאָגע. שמאַטעס צום װאַשן האָט מען זײ ניט געגעבן, נאָר מע האָט זײ געהײסן אויסטאָן דאָס אונטערװעש און מיט דעם װאַשן דעם דיל. אויסטאָן זיך האָבן די פֿרויען געמוזט אין דער אָנװעזנהײַט פֿון די היטלערישע אויסװאָרפֿן. די יונגען זײַנען געשטאַנען און געמאַכט װי געניטע אַלפֿאָנסן פֿאַכמענערישע, צינישע באַמערקונגען װעגן די אַנטבלויזטע גלידער פֿון די פֿרויען.

די פֿרויען האָבן אויף די נאַקעטע לײַבער אָנגעטאָן די קלײדלעך און גענומען װאַשן דעם דיל מיט זײער אונטערװעש.

אין אַ עטלעכע מינוט אַרום האָבן זײ באַקומען אַ באַפֿעל אויפֿצוהײבן בעת דער אַרבעט די קלײדלעך ביז איבערן בויך. דער דעגענערירטער באַפֿעל־געבער האָט מאָטיװירט זײַן באַפֿעל: מיר װעלן אײַך אויסלערנען אַרבעטן קולטורעל. װען מע װאַשט אַ דיל, דאַרף מען שוינען די קלײדער.

ערשט איצט האָט זיך אָנגעהויבן די שענדלעכע פּײַניקונג. יעדע עטלעכע מינוט זײַנען אַרײַנגעקומען אַנדערע אויסװאָרפֿן אין זעלנערישע מונדירן און אומגעװאָרפֿן אַ פֿרוי אויף דער ערד, אין דעם שמוציקן װאַסער. אָנשטעלנדיק די רעװאָלװערן, האָבן זײ באַפֿוילן הײבן די פֿיס, אַרײַנגעלויכטן מיט עלעקטרישע לעמפּלעך אינעם פֿרויען ־אָרגאַן און

געדראָט, אַז אויב די פֿרויען װעלן זיך ניט לאָזן אונטערזוכן, װעט מען זײ פֿאַרגװאַלדיקן.

נאָכן פֿאַרענדיקן דאָס װאַשן די דילן האָט מען די פֿרויען געצװוּנגען אָנצוטאָן אויף די לײַבער די פּיטש־נאַסע שמוציק־פֿאַרבלאָטיקטע אונטערװעש־שמאַטעס.

מיט נאָך מער פֿרעכקײַט און ברוטאַלקײַט האָבן די היטלערישע אויסװאָרפֿן דורכגעפֿירט רעװיזיעס בײַ פֿרויען בײַ דער דײַטשיש־סאָװעטישער גרענעץ.

הונדערטער טויזנטער מלחמה־פּליטים פֿון דער דײַטשיש־פּוילישער מלחמה זײַנען דעמלט אַנטלאָפֿן פֿון היטלערן צו דער נײַער סאָװעטישער גרענעץ.

צװישן די פּליטים האָט זיך אויך געפֿונען מײַן פֿרוי (איך האָב זיך שוין דעמלט געפֿונען אין סאָװעטישן ביאַליסטאָק).

בײַ דער גרענעץ האָבן די היטלעריסטן דורכגעפֿירט אַ רעװיזיע – באַזונדער בײַ די מענער, באַזונדער בײַ די פֿרויען.

די גרענעץ־רעװיזיע בײַ די פֿרויען איז געװען אײנע פֿון די העסלעכסטע אויפֿטוען פֿון די היטלערישע פֿרויען־שענדער.

מע האָט די פֿרויען געהײסן זיך אויסטאָן מוטער־נאַקעט אין מיטן פֿעלד פֿאַר די אויגן פֿון טויזנטער פֿאַרבײַגײער. דער היטלערישער גרענעץ־װעכטער האָט, נאַטירלעך, געזען, אַז די פֿרויען טראָגן אויף זיך גאָרנישט. פֿונדעסטװעגן האָט ער ברוטאַל און ציניש אַרומגעטאַפּט די נאַקעטע פֿרויען און דערנאָך זײ איבערגעגעבן אין די הענט פֿון אַ צװײטן זעלנער.

צום שלוס איז געגאַנגען די עיקר־פּראָצעדור. יעדע נאַקעטע פֿרוי האָט געמוזט צוגײן צו אַן אָפֿיצער, צעשפּרײטן די פֿיס און זיך אַויסבײגן. דער אָפֿיצער האָט אַרײַנגעלויכטן אינעם גליד מיט אַן עלעקטרישן לעמפּל און מיט אַ שטעקעלע געדרײט דאָרט, זוכנדיק כּלומרשט בריליאַנטן אָדער פֿאַרבאָטענע פּאַפּירן.

דאָס איז געשען דעם 20־טן אָקטאָבער 1939 יאָר אויפֿן אָפֿענעם פֿעלד פֿאַר די אַויגן פֿון טויזנטער מענטשן – אויף דער דײַטשישער גרענעץ הינטער מאַלקין.