Fascist Humor

Told by M. Broderzon

in: The Blood Cries for Vengeance!: What Victims tell about the Fascist Atrocities in the Occupied Poland, collected and assembled by L. Kvitko, Y. Nusinov, and Y. Katsnelson; Forword: Shakhne Epshteyn (Moscow: Der Emes, 1941), pp. 100–104

In Łódź, like in all other cities, the civilian Jewish population was snapped up for work. Whilst catching them for work and during the work itself, the Hitlerites made fun of the wretched people, teared out beards of Jews together with pieces of their chins, ridiculed them, kicked them with their feet. In this, the humorous spirit of the cannibals was already expressed. It was their entertainment, their pleasure. I came across such facts of humor in Poland a lot.

In general, the Hitlerites love to take photographs, i.e. to stage-manage different images and to pronounce them as photo-documents. These fake photographies constitute a dirty weapon of Goebbels’ propaganda.

In front of my eyes, the following episode took place. A large number of Jews were rounded up, forced to wrap themselves in taleysim 1Note 1 : prayer shawls. and to sway. A photographer came to the site, who preserved this image.

Afterwards, it was shown around abroad.

Why was this done?

First, in order to prove what a savage, Asiatic people the Jews are – they pray in taleysim and sway during prayers like madmen… And second, they wanted to prove to the pious, tender-hearted Americans that Jews are living a good life under the Germans – they are allowed to pray as much as they want…

Hitler’s propagandists did not tell anyone, though, about

the horrific fact that these very Jews who they had first taken photos of, were arranged in rows immediately after the photo-session and… shot to death.

I was also told that in many Polish shtetlekh the Germans entertained themselves with placing rabbis on wodden mares in the middle of the market square. The rabbis were riding, dressed in shtraymlekh 2Note 2 : round fur hat worn by orthodox Jews on the Sabbath and holidays. on their heads, and old chassidim were standing beside them with brooms in their hands…

The rabbi had to hold a banner in his hand with the inscription:

We, the damned Jews, wanted the war.

In the language of the Germans this equals… humor and satire.

And here we have another example for their bandit-like humor.

One day, an old acquainted Jewish lawyer was snapped up for work in Łódź. He was weak, nearsighted man. So he was sent to work… to carry coals from one spot to another and back.

Once this work was done, the quartermaster was looking for a more complex occupation for him. He drags him up to the roof of the four-story building and forces him… to clean up the chimney with his hands.

When the lawyer was smeared with soot from head to toe, a photographer showed up unexpectedly, who had to immortalize the image.

After that, the lawyer, dirty as he was, was placed in front of the wall and ordered to laugh…

– You should laugh Jewishly! – the Hitlerite commanded.

The torturedlawyer did not understand what to laugh Jewishly means. So the quartermaster goes up to his victim, sticks in two Aryan fingers into his mouth, rips open his lips and… takes a picture.

The representatives of the chosen race did the following in the shtetl Włodawa:

They spread an announcement that tomorrow at 7am sharp all old, sick and disabled people from the shtetl are summoned to come and register – they will be sent to the sanatorium.

On the next day, at 7am sharp, approximately 200 men come and register. They are all disabled, sick and old people. They were arranged in a line, and with the help of machine guns… they are sent away to the mentioned sanatorium, from which no one ever comes back.

Their humor has a diabolic nature.

On some Friday, 25 Jews were snapped up for work in broad daylight.

The Jews are standing outside guarded by a sentinel and wait. They wait for a very long time.

Then, a German soldier exits the building in a blindingly white apron and commands that one Jew of the 25 shall come with him.

It takes two minutes and the soldier comes back out again on his own… but with his apron soaked in blood, with bloody hands… He commands a second Jew to follow him immediately.

This makes a terrifying impression on the Jews. They go cold and are seized by a saddening deathly fear. One of them goes insane on the spot, others lose consciousness, one dies there from a heart attack. The others one after the other followed that same soldier inside.

It turns out that the only thing this sadistic procedure consisted of was that the soldier slaughtered geese and he called upon the Jews to pluck the down from feathers...

The young female physician Sh. was ordered to clean the toilets at the train station with her hands. She did it. The soldier was not pleased with her work, however. So he gives her a bucket with hydrochloric acid and a rag and orders her to clean the toilets with it. From the hydrochloric acid, the young girl’s hands are burning. She cries bitterly…

Then, the soldier takes the rag, immerses it into the hydrochloric acid and wipes off the physician’s tears with it… together with her eyes.

More than once did it come to pass that I as well as hundreds of unfortunate Jews had to walk around aimlessly, without purpose, for dozens of kilometres because this is what the Hilterite blood suckers wanted.

For them, it was a game, a spiritual pleasure, an entertainment, and we felt as if our hearts were falling out. As if our knees become weak. And the more tired we were, the more reckless their state was, all the more they ridiculed and tortured us. When we were running (in their language this is called gymnastics), they were chasing us with sticks and revolvers in their hands. They were very violent.

– Hop-hop, damned Jews! Run! Run!

***

On a cold autumn day, we drove to the Soviet border. We ran away from the bloody Hitlerite axe.

When our truck travelled for some time from Radzymin (near Warsaw), three armed Hitler-soldiers stopped us.

– Stop, stand still! – They were screaming out loud.

Our car stopped.

– Men, out!

So the ten men disembarked and took out the luggage.

The famous inspection of the luggage started. They immediately took several things from it. After that, they did individual inspections. One of the Hitlerites examines me. Where is, I am supposed to tell him, the rifle which I hide from the German soldiers? The German is not able to find any rifle on me. But looking at my warm coat which I wear, he says with a smile:

– You are cold, right? Don’t worry, you will be warm soon…

Naturally, as soon as I heard this, I got very warm.

This characteristic episode ended in the following way: the eldest of the three commanded that we place our things on the car while we stay below. He further commanded the driver to drive 100 metres.

When all of this was done, he slowly took out a gun from his case, pointed at us and suddenly barked at us.

– Damned Jews, run! The last one will be shot!

And ten Jews, grown-ups, elderlies, started running like crazy…

Of our belongings, we did not see any of it anymore, of course… We were nonetheless happy that we managed to escape from the Hitlerite hell alive...

פֿאַשיסטישער הומאָר

דערצײלט פֿון מ. בראָדערזאָן

אין: דאָס בלוט רופֿט צו נקמה!: װאָס געליטענע דערצײלן װעגן די פֿאַשיסטישע אַכזריות אינעם אָקופּירטן פּוילן, געזאַמלט און צונויפֿגעשטעלט פֿון ל. קװיטקאָ, י. נוסינאָװ און י. קאַצנעלסאָן; פֿאָרװאָרט: שאַכנע עפּשטײן (מאָסקװע: דער עמעס, 1941), 100–104

אין לאָדזש, װי אין אַלע אַנדערע שטעט, האָט מען געכאַפּט די ציװילע ייִדישע באַפֿעלקערונג צו דער אַרבעט. בײַם כאַפּן צו דער אַרבעט און בײַ דער אַרבעט גופֿא האָבן זיך די היטלעראָװצעס לוסטיק געמאַכט איבער די אומגליקלעכע מענטשן, אויסגעריסן בײַ ייִדן בערד צוזאַמען מיט שטיקער פֿון דער גאָמבע, געחוזקט, געטראָטן מיט די פֿיס. דערין האָט זיך שוין אויסגעדריקט די הומאָר ־שטימונג פֿון די מענטשנפֿרעסער. דאָס איז געװען זײער פֿאַרװײַלונג, זײער הנאה. אַזוינע הומאָר ־פֿאַקטן איז מיר אויסגעקומען צו זען אין פּוילן זײער אָפֿט.

דערהויפּט האָבן די היטלעריסטן זײער ליב צו פֿאָטאָגראַפֿירן, ד.ה. אינסצענירן פֿאַרשײדענע בילדער און אַרויסגעבן זײ אַלס פֿאָטאָ־דאָקומענטן. די דאָזיקע פֿאַלשע פֿאָטאָגראַפֿיעס שטעלן מיט זיך פֿאָר אַ שמוציק געװער פֿון דער געבעלס־פּראָפּאַגאַנדע.

פֿאַר מײַנע אויגן איז פֿאָרגעקומען אַזאַ מעשׂה. מע האָט צונויפֿגעטריבן אַ גרויסע צאָל ייִדן, גענײט זײ אײַנהילן זיך אין טליתים און שאָקלען זיך. אויפֿן פּלאַץ איז געקומען אַ פֿאָטאָגראַף, װעלכער האָט פֿאַרפֿיקסירט דאָס בילד.

דערנאָך האָט מען עס דעמאָנסטרירט אין אויסלאַנד.

צוליב װאָס איז עס געטאָן געװאָרן?

ערשטנס, כּדי צו באַװײַזן, ס'אַראַ װילד, אַזיאַטיש פֿאָלק די ייִדן זײַנען – זײ דאַװענען אין טליתים און שאָקלען זיך דערבײַ משוגעדיק… און צװײטנס, האָבן זײ געװאָלט דערװײַזן די פֿרומע װײכהאַרציקע אַמעריקאַנער, אַז ייִדן לעבן זיך זײער װויל בײַ די דײַטשן – מע לאָזט זײ דאַװענען, װיפֿל ז'גלוסט זיך נאָר…

די היטלער־פּראָפּאַגאַנדיסטן האָבן אָבער קײנעם ניט דערצײלט װעגן

דעם גרויליקן פֿאַקט, אַז אָט די ייִדן, װעלכע זײ האָבן אָקאָרשט פֿאָטאָגראַפֿירט, האָט מען גלײַך נאָך דעם פֿאָטאָ־סעאַנס צעשטעלט אין רײען און… צעשאָסן.

מע האָט מיר אויך דערצײלט, אַז אין פֿיל פּוילישע שטעטלעך האָבן זיך די דײַטשן לוסטיק געמאַכט דערמיט, װאָס זײ האָבן אַװעקגעזעצט רבנים אין מיטן מאַרק אויף הילצערנע קליאַטשעס. די רבנים האָבן געריטן, אָנגעטאָן אין שטרײַמלעך אויף די קעפּ, און לעבן זײ זײַנען געשטאַנען אַלטע חסידים מיט בעזעמס אין די הענט…

דער רבֿ האָט געמוזט האַלטן אין די הענט אַ טראַנספּאַרענט מיט אַן אויפֿשריפֿט:

מיר, די פֿאַרפֿלוכטע יודן, האָבן געװאָלט דעם קריג.

אויף דער שפּראַך פֿון די דײַטשן הײסט עס… הומאָר און סאַטירע.

און אָט איז נאָך אַ בײַשפּיל פֿון זײער באַנדיטישע הומאָר.

אין אײנעם אַ טאָג האָט מען אין לאָדזש געכאַפּט אַן אַלטן באַקאַנטן ייִדישן אַדװאָקאַט. ער איז געװען אַ שװאַכער, קורצזיכטיקער מאַן. האָט מען אים געשיקט אויף אַרבעט… אַריבערטראָגן קוילן פֿון אײן אָרט אויפֿן צװײטן און דערנאָך צוריק.

אָפּגעטאָן די דאָזיקע אַרבעט, זוכט פֿאַר אים דער הער װאַכמײַסטער אויף אַ מער קאָמפּליצירטע באַשעפֿטיקונג. ער שלעפּט אים אַרויף אויפֿן דאַך פֿון אַ פֿירשטאָקיק הויז און צװינגט אים… רײניקן מיט די הענט דעם קוימען.

אַז דער אַדװאָקאַט איז װי געהעריק אויסגעשמירט געװאָרן אין סאַזשע, איז אַראָפּגעקומען אַ פֿאָטאָגראַף, װאָס האָט געדאַרפֿט פֿאַראײביקן דאָס בילד.

נאָכדעם האָט מען דעם אַדװאָקאַט אַװעקגעשטעלט אַן אויסגעשמירטן צו דער װאַנט און געהײסן לאַכן…

– זאָלסט ייִדיש לאַכן! – באַפֿוילן דער היטלעריסט.

דער געפּײַניקטער אַדװאָקאַט פֿאַרשטײט ניט, װאָס הײסט ייִדיש לאַכן. דאַן גײט דער װאַכמײַסטער צו צו זײַן קרבן, שטעקט אים אַרײַן צװײ ראַסישע פֿינגער אין מויל אַרײַן, רײַסט אים אויף בײַדע ליפּן אין דער ברײט און… פֿאָטאָגראַפֿירט.

די פֿאָרשטײער פֿון דער אויסדערװײלטער ראַסע האָבן אין שטעטל װלאָדאַװע אָפּגעטאָן פֿאָלגנדיקס:

מע האָט אויסגעקלעפּט אַ מודעה, אַז מאָרגן פֿינקטלעך 7 װערן אויפֿגעפֿאָדערט אַלע אַלטע, קראַנקע און קאַליקעס פֿון שטעטל, זײ זאָלן קומען זיך מעלדן, – מע װעט זײ שיקן אין סאַנאַטאָריִומס.

אויף מאָרגן פּונקט זיבן קומען אַן ערך 200 מאַן זיך רעגיסטרירן. דאָס זײַנען אַלץ קאַליקעס, קראַנקע און אַלטע לײַט. מע שטעלט זײ אויס אין אַ שערענגע, און מיט דער הילף פֿון קוילנװאַרפֿערס… שיקט מען זײ אַװעק אין יענעם סאַנאַטאָריִום, פֿון װעלכן מע קומט שוין ניט צוריק.

זײער הומאָר טראָגט אַ טײַװלאָנישן כאַראַקטער.

אין אײנעם אַ פֿרײַטיק האָט מען אין לאָדזש אין מיטן העלן טאָג געכאַפּט 25 ייִדן אויף אַרבעט.

די ייִדן שטײען אין דרויסן אונטער אַ װאַך און װאַרטן. עס דויערט זײער לאַנג.

פֿון הויז קומט דאַן אַרויס אײנער אַ דײַטשישער זעלנער אין אַ בלענדיק־רײנעם װײַסן פֿאַרטעך אַון באַפֿעלט, אַז אײן ייִד פֿון די 25 זאָל מיט אים מיטגײן.

עס דויערט אַ צװײ מינוט, קומט דער זעלנער אַרויס צוריק אַלײן… אָבער אין אַ שטאַרק פֿאַרבלוטיקטן פֿאַרטעך, מיט פֿאַרבלוטיקטע הענט… ער הײסט, אַז אַ צװײטער ייִד זאָל גלײַך מיט אים מיטגײן.

דאָס מאַכט אויף די ייִדן אַ גרויליקן אײַנדרוק. עס פֿאַלן בײַ זײ אײַן די בלוטן, עס כאַפּט זײ אַרום אַ טרויעריקער טויט־שרעק. אײנער װערט אויפֿן אָרט משוגע, עטלעכע חלשן, אײנער שטאַרבט אויפֿן אָרט פֿון אַ האַרץ־שלאָג. די איבעריקע זײַנען אײנציקװײַז מיטגעגאַנגען מיט דעם זעלבן זעלנער אינעװײניק.

לאָזט זיך אויס, אַז די סאַדיסטישע פּראָצעדור איז אויסשליסלעך באַשטאַנען אין דעם, װאָס דער זעלנער האָט געשאָכטן גענדז, און די ייִדן האָט ער גערופֿן פֿליקן פֿעדערן…

דער יונגער דאָקטאָרין ש. האָט מען געהײסן אויסרײניקן די װאָקזאַל־קלאָזעטן מיט די הענט. זי האָט עס געטאָן.

דעם זעלנער איז אָבער די אַרבעט ניט געפֿעלן געװאָרן. ער גיט איר אַן עמער זאַלצזויער און אַ שמאַטע און פֿאָדערט, זי זאָל דערמיט רײניקן די קלאָזעטן. פֿונעם זאַלצזויער ברענען די הענט בײַ דעם יונגן מײדל. זי װײנט זיך פֿאַנאַנדער…

דאַן נעמט דער זעלנער די שמאַטע, טונקט אײַן אין זאַלצזויער און װישט דערמיט אויס די טרערן פֿון דער דאָקטאָרין… אין אײנעם מיט די אַויגן.

ניט אײן מאָל איז מיר און נאָך פֿיל הונדערטער אומגליקלעכע ייִדן אויסגעקומען אַרומצולויפֿן ציללאָז, צװעקלאָז צענדליקער קילאָמעטער, װײַל אַזוי האָט זיך געװאָלט די היטלערישע בלוטזויגער.

פֿאַר זײ איז עס געװען אַ שפּיל, אַ נחת־רוח, אַ פֿאַרװײַלונג, און מיר האָבן געפֿילט, אַז עס פֿאַלן בײַ אונדז אַרויס די הערצער. עס ברעכט זיך אונטער אונדזערע קני. און װאָס מידער מיר זײַנען געװען, אַלץ הפֿקרדיקער איז געװען זײער צושטאַנד, אַלץ מער האָט מען זיך איבער אונדז איזדיעקעװעט און אונדז געפּײַניקט. בײַם לויפֿן (אויף זײער שפּראַך הײסט עס מאַכן גימנאַסטיק) האָט מען אונדז נאָכגעיאָגט מיט שטעקנס און רעװאָלװערס אין די הענט. דערבײַ האָט מען געמאַכט שרעקלעכע גװאַלדן.

– האָפּ־האָפּ, פֿאַרפֿלוכטער יודע! לויפֿן! לויפֿן!

***

אין אַ קאַלטן האַרבסט־טאָג זײַנען מיר געפֿאָרן צו דער סאָװעטישער גרענעץ. מיר זײַנען געלאָפֿן פֿון דער בלוטיקער היטלערישער האַק.

אַז אונזער לאַסט־אַװטאָ איז אָפּגעפֿאָרן אַ שטיקל װעג פֿון ראַדזימין (הינטער װאַרשע), האָבן אונדז אָפּגעשטעלט דרײַ באַװאָפֿנטע היטלער־זעלנער.

– האַלט, שטײן בלײַבן! – האָבן זײ הויך געשריִען.

אונדזער אַװטאָ איז געבליבן שטײן.

– מענער, אַראָפּ!

זײַנען די צען מענער אַרונטער, אַראָפּגענומען די פּעק.

ס'האָט זיך אָנגעהויבן די באַרימטע רעװיזיע פֿון די פּעק. מע האָט גלײַך צוגענומען אַ רײ זאַכן. דערנאָך האָט מען געמאַכט פּערזענלעכע רעװיזיעס. אײנער פֿון די היטלעריסטן רעװידירט מיך. װוּ איז, זאָל איך אים זאָגן, דאָס געװער, װאָס איך באַהאַלט פֿון די דײַטשישע זעלנער? דער דײַטש געפֿינט ניט בײַ מיר קײן שום געװער. נאָר אָפּשטעלנדיק זיך אויף מײַן װאַרעמען מאַנטל, אין װעלכן איך גײ, זאָגט ער מיט אַ שמײכל:

– ס'איז דיר קאַלט, ניכט װאַר? נאָר ס'מאַכט ניט, באַלד װעט דיר װאַרעם װערן…

פֿאַרשטײט זיך, אַז װי איך האָב דאָס נאָר דערהערט, איז מיר שוין װאַרעם געװאָרן.

געענדיקט האָט זיך דער דאָזיקער כאַראַקטעריסטישער עפּיזאָד אויף אַזאַ אויפֿן: דער עלטסטער פֿון די דרײַ האָט באַפֿוילן אַרויפֿלײגן די זאַכן אויפֿן אַװטאָ און מיר זאָלן בלײַבן אונטן. דערבײַ האָט ער געהײסן, אַז דער שאָפֿער זאָל אָפּפֿאָרן אויף אַ שטח פֿון הונדערט מעטער.

אַז דאָס אַלץ איז אויסגעפֿילט געװאָרן, האָט ער פּאַמעלעך אַרויסגענומען פֿון שײדל אַ רעװאָלװער, אָנגעשטעלט אויף אונדז און פּלוצעם אַ האַװקע געטאָן.

– פֿאַרפֿלוכטע יודן, לויפֿן! דער לעצטער װערט דערשאָסן!

און צען ייִדן, דערװאַקסענע, באַיאָרנטע, האָבן זיך געלאָזט משוגענערװײַז לויפֿן…

אונדזער האָב־און־גוטס האָבן מיר, פֿאַרשטײט זיך, שוין מער אין די אויגן ניט געזען… מיר זײַנען געװען גליקלעך כאָטש דערמיט, װאָס אונדז האָט זיך אײַנגעגעבן לעבעדיקערהײט אַרויסרײַסן זיך פֿונעם היטלערישן גיהנום...