Testimony

Given by Sonya Yofe born in Vilna, 17.IX.1946.

Recorded by Levental Nachman

The camp of Kailis was as follows: two blocks on Rydz-Śmigły Street, where Jewish hat-makers lived and worked. There were around 2000 people there, who worked at fur-hat making. The entire time it was relatively good. The last period, in June 1944, they took fifty people, strong men, to Ponar to work and they never came back. On March 27, 1944, they gathered together the children, young and old people, dressed them neatly and took them to the hospital, ostensibly for an inspection – they took them through one door and out through another. There stood ready Ukrainians and Lithuanians in uniforms with machine guns. And they took all the children with the mothers and the old people, flinging them into the trucks – they transported them through Kovno.

After the Children’s Action [Kinder Aktion], a month later, they liquidated the camp of Kailis. Some they sent to Riga, and some to Kazlova-Ruda [Kazlų Rūda], eighty people with a profession to Kovno. Only 400 people remained in Kailis. They were only in Kailis for another two weeks. Ten days before the liberation, they took all the Jews, among them doctors Feyglis and Dr. Burak, Eng. Pap (they did not let themselves be taken – they were dragged out to the trucks with force). They took them to Ponar and shot them there. On the day of the liberation, when the Jews of Vilna who were in hiding places came to Ponar at night, they found the photographs and many Jews lying unburied in their clothes – because they [the Germans] were hurrying and did not manage to bury them.

Signed: Sonya Strazshi-Yoffe

גבית-עדות

איבערגעגעבן דורך סוניא יפה געב. אין ווילנע 17.IX.1946

אויפ. לעווענטאל נחמן.

קאיליס איז געווען אַ זא לאגער 2 בלאקן, אויף די רידז-שמיגלעגא-גאס, ווו ס'האבן געוווינט און געארבייט די יידן-קירזשנער. געפונען האבן זיך דארטן אַ 2000 מאן. וואס האבן געארבייט ביי פוטער-קורזשנעריי. די גאנצע צייט איז געווען פערהעלטניסמעסיג גוט . די לעצטע צייט אין יוני 1944 יאר האט מען גענומען 50 מאן שטארקע מענער אויף פאנארי צו ארבייט און מער זייניען זיי ניט צוריקגעקומען. אין 27/III-1944 האט מען צוזאמענגענומען די קינדער, יונגע און אלטע לייט, מ'האט זיי אנגעטון זויבער און געפירט אין שפיטאל, כלומרשט אויף אַ בעזוך – מ'האט זיי דורך איין טור אריינגעפירט און נאך דער צווייטער טור ארויסגעפירט. דארט זיינען שוין געשטאנען די אוקראאינער און ליטווינער אין אין [!] אוניפארמען מיט מאשין-געווער. און מ'האט זיי אלע די קינדער מיט די מוטערס און עלטערע לייט אריינגעשמיסן אין די לאסט-אויטאס – מ'האט זיי געפירט דורך קאוונע.

נאך די קינדער-אקציע אין אַ מאנאט שפעטער האט מען ליקווידירט דעם לאגער קייליס. אַ טייל האט מען געשיקט אויף ריגא א טייל אויף קָאזלאָוואַ רוּדַא, 80 מאן פאכלייט נאך קאוונע. פארבליבן זיינען אין קייליס נור 400 מאן. זיי זיינען נאך געווען אין קייליס 2 וואכן. אין 10 טעג פאר דער באפרייאונג האט מען אלע יידן, צווישן זיי די דאקטוירים פייגלס און ד"ר בוראק, אינזש. פּאַפּ (זיי האבן זיך נישט געלאזט נעמען – האט מען זיי בכֹח אריינגעשלעפט אין די אויטאס) מ'האט זיי אוועקגעפירט אויף פָאנַאר און דארטן אויסגעשאסן. אין טאג פון דער באפרייאונג ווען די ווילנער יידן וואס זיינען געווען אין די מאלינעס זיינען געקומען באנאכט אויף פאנארי – האבן זיי נאך געפונען די פאטאגראפיעס און פיל יידן ניט באגראבן אין די מלבושים – ווייל זיי האבן איילענדיג ניט באווייזן זיי צו באגראבן.

אונטערשריפט: סוניע סטראזשי-יאפפע.